This website requires JavaScript.
Serpaý

Goşgular Çemeni

Ýürek poemasy

Bir başyň bar, müň işiň bar dünýäde,

Müň şükür! Ýykylyp galmaýşyň besdir.

Baryna ýetmeli paýy-pyýada,

Tigirçek hökman däl –

Şu köwşüň besdir.


Bir köwşüň tozdumy – ýene bir köwüş,

Ikinji tozdumy – üçünjä çalyş,

Her bagy çözlende ýer bilen emiş,

Toprak ajykdyrmaz –

Şol aşyň besdir.


Ertir bolmaz ýaly dilleriň peltek,

Täze menzillere ýetmeli entek.

Duşsa-da ýoluňda müň dürli kötek,

Diýme: «Dynç gulagym,

Aç başym besdir!»


Haýwana mahsusdyr aç baş, dynç gulak,

Ynsana mahsus zat – döretmek, gurmak,

Döredilýän ýerde dynç almaz gursak,

Öň ene bagrynda

Dynç alşyň besdir.


Ýöremeli ýoluň gysgamy, uzak –

Durmak jenaýatdyr ýatýança ýürek.

Diýýärler: «Ýüregi aýamak gerek!»

Dogrudyr. Ýöne öz aýaşyň besdir.


Ýürege girmezmiş ýüregin aýan,

Ýürek aýan – bermez iline peýan.

(Gapdalyňda barka bir tebip aýal –

Ýürek işlär.

Ýalňyz syrdaşyň besdir).


Näçe dartylsa-da kebzäňde damar,

Gözüň ejizligi bermesin habar,

Sagmyň ýa näsagmyň – işiňi oňar,

Başda adam bolup

Döreýşiň besdir.


Öz seçen kärini oňarsa herkim,

Ýarpy ýeňledermiş dünýäniň ýükün.

Ýekeje hünäre ýöretseň höküm –

Iliňe bergidar bolmaýşyň besdir.


Sowal berdi student gyz Roza:

«Puşkin ýaly haçan ýazjak proza?»

Jogap berdim: «Ili goýman azara,

Goşgymy oňarsam,

Şol işim besdir!»


Ýene biri diýdi: «Misli, Pyragy,

Sözleň merjeninden döret bir dagy!»

Men diýdim: «O zatlar möçberňe bagly,

Dag däl,

Meniň üçin bir daşam besdir!»


Nanyňy

goşgudan berse-de ykbal,

Goşgudan öň

adam bolmagyň hökman

Şygyr bilen uly ynsap birikmän –

Şahyr-da, ynsan-da bolmaýşyň besdir.


Ak bilen garadyr garagyň reňki,

Şolaň haýsy seniň ýüregiň reňki?

Birisini saýlap, diýme, «Şu meňki!»

Iller aýdar –

Birje ýylgyrşyň besdir.


Ömrüňde etdiňmi kişä bahyllyk?

(Ili bahyllykdan gorar şahyrlyk!)

Dünýäde bir müýnüň – aşyk Tahyrlyk.

Täk däl,

Goşa söýgä ýugrulşyň besdir.


Nirelerde ýörsüň ilkinji söýgi?

Bir ýerlerde barmyň gyzlaryň tugy?

Gumdan owaz geldi «Eý, yşkyň ogly,

Men bar.

Ýöne maňa... guwanşyň besdir!»


Nirelerde ýörsüň, ikinji söýgi?

Bir ýerlerde barmyň bagtymyň bagy?

Öýmüzden ses çykdy: «Eý adam ogly,

«Söýýän! Söýýän!» diýip,

Ýaňraşyň besdir!»


Birisi Säheriň, biri Guşlugyň,

Biri Oglanlygyň, biri Ýaşlygyň.

Birinjisi – diňe salamlaşdygyň,

Ikinjä

Ömürlik baglanşyň besdir.


Şeýdip pähim ýygnap söýgüden söýgä,

Ýetdiň on üç sany gülälek çaga.

Şolardan bäşisin gömüp ak çägä,

Bäş gezek

Gizlenip aglaýşyň besdir.


Gülüber, işläber, saýraber, şahyr.

Hyjuwyň hiç haçan bolmasyn ahyr!

Bäşinji müçede diýdirip jahyl,

Dünýäniň mährinden

Doýmaşyň besdir.


Kalp däldir mähirsiz, söýgüsiz kalp

(Beýle kalp ýa boşdur, ýogsa-da galp!)

Bir uly ýygnakda ör boýna galyp,

diýdi biri:

«Şahyr, saýraşyň besdir!»


Söýgüsiz oňmandyr, oňmazam ýürek.

Ýöne gapdalynda ýigrenjem gerek.

Ogra-jümrä, egrä gelende gezek, –

Diýdi ol ýöwselläp,

Ýygrylşyň besdir!»


«Örän dogry! – diýdi yzdan bir gelin

Näm üçin henizem ýatanok galyň?

Agam on ýyl ozal karz alan pulun

Henizem üzüp ýör...

Duýmaşyň besdir!»


Arman, ne sülçi sen, ne-de prokuror.

Ýöne igenmäge gelniň haky bar.

Seniň söz diýilýän ötgür okuň bar,

Atjak-atjak bolup,

Giç galşyň besdir.


Şygyr atylmaly! Ýeňmeli şygyr!

Şoňa arkalanýar her köýen bagyr.

Döwrüň arkasyna düşen her ýagyr

Şondan em almaly!

Ýalňyşyň besdir.


Söýgä çürşen bolsa öýkeniň ýary,

Indi il derdinden çürşmeli bary.

Ykbalyňdan nalap çekmegin zary,

Şeýleräk täleý

Saýlaşyň besdir.


Şygryňy dokuz aý bagryňda sakla,

Şondan soň stoluň üstüne okla.

Gygyryp dogur-da,

gygyrman oka,

Doglaňda

Gygyryp dogulşyň besdir.


Uludyryn öýtme etseler taryp!

Kiçidirin öýtme peseltse görip!

Ne uly, ne kiçi, ne baý,ne garyp,

Tüýs baryp ýatany –

Şu bolşuň besdir.


Ýalaňaç, aç-suwsuz galmasaň gatap,

Soranlara diýseň: «Aý, bardyr bir tap...»

Bir stol, üç keçe; iki müň kitap –

Başga zat gerek däl,

Şo goşuň besdir.


Işläňde işleseň öz başyň bilen,

Gyşlaňda gyşlasaň öz gyşyň bilen,

Dişläni dişleseň öz dişiň bilen –

Gädijegem bolsa,

Öz dişiň besdir.


Diş hakda, ýaş hakda irräk-le heniz!

Seret, bagyň içi säher dek tämiz,

Han-ha iki gelin, ýene-de üç gyz

Saňa lak atýarlar.

Şu ýaşyň besdir.


Joralaň bäşisem misli gül-çeçek.

Ak gelin, seslendi misli ak ýüpek:

«Şahyr, büküljiräp ýöreme entek,

Sen garrama,

Dünýäň garraýşam besdir!»


Katdymy dikledim. Sowuldym ýoldan,

«Dinden çyk – diýlipdir – çykmagyn

ilden!»

Oturdym, gülüşdim... Perişde däl men,

Adamdan doglupdym.

Şo dogşum besdir.


Diýdiler: «Okap ber ýekeje goşgy!»

Okadym. Göterdi päkligiň yşgy.

Diňlenilýän wagty okanyň ýagşy,

Näziňi artdyryp,

Gomalşyň besdir.


Goý, ýaşlyk mährinden güýç alsyn ýürek,

Ikisin okap ber

bir goşga derek.

Okadym. Ýol ogly ýolunda gerek:

«Hoş, gyzlar,

Biderek güýmeşim besdir!»


Öýmüze ugradym. Şäher lälezar.

Müň bagtly ýigit bar, nowça läle bar,

Olar ne geýme zar, ne-de bala zar,

Guwanyp,

Giň köçä sygmaşym besdir.


Ak şäher gök baga basyrnyp otyr,

Ilerde Köpetdag keserlip otyr.

(Aşgabat tegelek asyrlyk otyr,

Ýene müň asyra

Gol berşim besdir!)


Gündizler abadan, gijeler tämiz.

Kempirler owadan, gojalar eziz.

...Gök gapyň agzynda gulpaklyja gyz

«Waý!» diýip gygyrdy.

Ylgaşym besdir.


Bir görsem murtluja dodagyn gemrip,

Ogly

atasyna çenäp dur ýumruk.

Ýigidiň ýumrugyn yzyna gaňryp,

Görejine bakdym:

Doňmaşym besdir.


Göreji buz ýaly, gaşlary gara.

Boýy iki metr, saçy üç sere.

Maşynyn dyrmalap seretdi ýere.

Ene hüňürdedi:

«Dogmaşyň besdir!»


Ata bir ah çekdi. Aýylganç dymdy.

(Erkekde beýle zat görmändim şindi!)

Şu nokatdan eýläk geçmäýin indi,

Siz gyýylmaň,

Meniň, gyýylşym besdir.


Ýöne men bir zady goýmaýyn kaza,

Ýogsa ýüregimde galar bir yza.

Ata el gatana

gözlense jeza,

Jezalaň

Ulusyn saýlaşym besdir.


Ýene ýola düşdim. Ýagtyldy köçe –

Göründi uzakdan aksakgal goja –

Miweli agaç dek eglip çalaja,

Gelýär ol,

Nurundan ganmaşym besdir.


Tanaýarmyň ýa-da tanaňokmy sen –

Bisalam geçmäge dälsiň hakly sen.

Saçyň çalarsa-da,

düýnki tokly sen.

Gudraty

Ýüzüňe sylmaşyň besdir.


Ugradym.

Göründi ýene bir güneş –

Ak saç ene gelýär ak bagta meňzeş.

Ýuwaş! Ýuwaş! Akja «Žuguli», ýuwaş!

Ene geçsin! Ýolun baglaşyň besdir.


Akja torbasynda käşirmi, sogan,

Ene gelýär! Öňün kesmek gadagan!

Nirä sürnüp barýaň, taksiçi dogan?

Dogranyň kimdigin

Bilmeýşiň besdir.


Çyralaryn ýakdy ýüz ýaşly şäher.

Gyzlaryň deminden döränmiş säher.

Ýöne säher

näçe bolsa-da ýeser,

Agşamy-da

Pesde goýmaşym besdir.


Hanha bir gyz gelýär

Sülgünmi, durna –

Gabaklary ýüpek, ýaňagy hurma.

Iň eziz, iň tanyş

ys urdy burna,

Baş Söýgimi ýatlap,

Köreşim besdir.


Gözleri-de tanyş, gaşy-da tanyş,

Giň alny-da tanyş, dişi-de tanyş.

On sekiz – on dokuz ýaşy-da tanyş,

Keşbin görüp,

Şagga derleşim besdir.


Ädiminde galp ýok, sözünde ýalan,

(Asylly enäniň sapagyn alan!)

Megerem, bir ýerden okuwa gelen –

Galam-depderinden

Çenleşim besdir.


Bir golundan tutup ýandaky joraň,

Ýag dek akdy gitdi. Açyldy aram.

Soraň, eý, agaçlar,

şo gyzdan soraň!

Keşbi tanyş!

Tanap bilmeşim besdir.


Agaçlaň birinden çykdy bir owaz:

«Şahyr, başky Söýgiň balasy şol gyz!»

Şo bada ýüregme girip bir nyýaz,

Esli wagt

Özüme gelmeşim besdir.


Bitipdir, ösüpdir enä mynasyp.

Gözler düýpsüz derýa, nury bihesip.

Söýjek ýigit,

sen bir galma binesip,

Sen jowranma,

Meniň jowranşym besdir!


Barýar topar-topar gyzlar-gelinler.

(Şäherliler hem-de myhman gelenler).

Söýgüden aglanlar ýa-da gülenler –

Haýsyňyz köp?

Size ýüzlenşim besdir.


Dymyp geçip barýar gözellik sili,

Her gözel – bir bagtyň sütüni ýaly.

(Sütünler saklaýar Watany, ili!)

Şolarsyz

Ýetim dek müzzerşiň besdir.


Joşup Gözelligiň tolkunna görä,

Ýöräber ýaşlygyň akymna görä!

Çokul diýen zat hem akylňa görä

Ykjar eken.

Ozal aňmaýşym besdir.


Öň ýanymdan barýar bir harman çokul.

Ýeňseden kükäp dur gözdäki akyl.

Ýanyndaky goç hem – duran bir nakyl!

Toraňňymy ýatlap,

Ýuwdunşym besdir.


Zyýany ýok! Söýüp gyzlaň naýbaşyn,

Öwrenipdiň dünýäň dürsün, ýalňyşyn.

(Söýmedige düşnüksizdir durmuşyň,

Söýen üçin –

Birje demalşyň besdir).


Dünýäde

şol Aýal sag gezip ýörkän,

Ýüregim daşdandyr, dagdandyr arkam.

Şonuň aýak yzy toprakda barkan –

Ýeri agyrtmaga,

Dözmeýşim besdir.


Mydam gözellige dikip nazarym,

Gödekligi nyşanama alaryn.

Myssarmaň, agsamaň, kapyýalarym,

Dim-dik ýöräň,

Size söýenşim besdir.


Bolsa-da myssyklyk, agsaklyk sende,

Eý, goşgym, bolmasyn biparhlyk sende!

Asmanyň astynda, ýeriň üstünde

Diňe

Biparhlardan eýmenşim besdir.


Maňlaýy bulutdyr. Nazary demir.

Gülküsi azapdyr. Ýylgyrşy jebir.

Ne-hä roman okar, ne-de bir şygyr,

Gözleriň görende

Demigşiň besdir.


Bir maýyp ýykylyp, köçede ýatyr.

Biparhlyk seredip, içerde ýatyr.

Ýürekde rehim ýok, gözde howatyr.

Ýüzüne bakaňda

Düwünşiň besdir.


Ili ýagy çapsyn – däldir parhyna,

Bir ýurdy ýer hopsun – däldir parhyna.

Gynanmak, guwanmak ýatdyr ruhuna,

Ony düwnük bilen deňeşim besdir.


Goşgym

çaga däl sen, sakgallysyň sen,

Murtuň towlap, orta çykmalysyň sen,

Kimi öpüp, kimi çakmalysyň sen.

Diňe şonda şahyr ykballysyň sen,

Ýogsa

Gara şaýa degmeşiň besdir.


Ýamanyň bagrynda döredip azap,

Ýagşynyň ýüregin nur bilen bezäp,

Hol barýan çokullak gyzlara meňzäp,

Dikgirdäň!

Köwşüňiz nallaşym besdir.


Ökjelerden gidip çüý dek formalar,

Döräpdir sagyrlak platformalar.

Şeýdiň-de arkaýyn ýöräň, durnalar,

Ýagşy zada

Sizçe begenşim besdir.


Deň ýarysy aşyk, deň ýary dogan,

WUZ-dan çogup çykdy ýüz gyz, ýüz oglan.

Gülgün köýnekli gyz, azajyk eglen,

Söz aýtjak!

Arzuwma meňzeşiň besdir.


Sagrysynda owlak gezibermeli,

Gözlerinde balyk ýüzübermeli,

Ýaňagyna goşgy ýazybermeli

Sen gyzy

Gelinlik belleýşim besdir.


Jaýyň içindenmi ýa-da astyndan,

Enäň sesi geldi ýeriň pestinden:

«Iki horjun puly okla üstümden!

Ýogsa gyz ýok! Pulsuz molaşyň besdir!»


Gorarys, enejan, gyzlaryň erkin.

Galyň diýen zadyň bereris merkin.

Belläp onuň

üçin,

ýedisin,

kyrkyn,

Soň bolsa,

Aşyndan doýmaşym besdir...


Geçdi gapdalymdan, ýüz oglan,ýüz gyz,

Ädimler edepli, gürrüňler eziz.

Ýöne näçe-näçe hile bar heniz,

Içine gir,

Daşdan synlaşyň besdir!


Salam berip geçdi tanyş bir gelin.

Bagry pide-pide, ýüregi dilim.

Eý, gelin,

asmana ýetýärkä eliň,

Söýgi bilen

Gurjak oýnaşyň besdir.


Ol ýigide seni çatmandy hiç kim,

Şepbik dek ýelmeşdiň.

Tirkeşdiň üç gün.

Dördünji gün derrew sypadyň saçyn,

Bäşinji gün

Eýýäm aldanşyň besdir.


Peseltdiň mukaddes mertebäňi sen,

Aýlap ýere çaldyň gyz jygaňy sen.

Indem

başa düşen pajygaňy sen

Içiňe sygdyrman,

Aglaşyň besdir.


Erkiň-ygtyýaryň, elbetde, seňki,

Ýöne weli dälsiň özüň özüňki!

Özüň – Watanyňky, Watan – biziňki.

Seni Watan kimin

Gabanşym besdir...


Gepledi Aşgabat. Ýaňlandy konsert.

Özgert, aýdym, gödek zatlary özgert!

Her gezek tenime girende bir dert,

Diňe seni diňläp

Sagalşym besdir.


Tutuş bagrym bilen guwanyp ýagşa,

Öýe ýetip barýan diň salyp bagşa.

Hiý, şu wagtam

signal bolar oguşýa!

Eý, maşyn,

Bimahal gugurşyň besdir.


Göter, Sahy bagşy, ýene-de göter,

Göter, Çuwal bagşy, ondanam beter.

Göterdiler. Serpaý haýsyna ýeter?

Bir serpaýy

Des-deň paýlaşym besdir.


Ikisi-de biri-birinden beýik.

(Beýikleň boýuny ölçemek aýyp!)

«Her haýsy bir dagyň örküji» diýip,

Goşa daga

Des-deň buýsanşym besdir.


Aýdymyň yzyndan ýaňlandy bir saz.

Bu niçik gudratka, bu niçik owaz?

(Mylly atam,

gowşat taryňy biraz.

Ogluňy jadylap

Gynaýşyň besdir).


Onýança ýaňlandy ne bir mukam.

Çalýanlaň ýüregi hazynamykan?

...Eý açgöz,

şuň ýaly baýlygmyz barkan,

Ýene baýlyk gözläp,

Aýnaşyň besdir.


Besdir mukam ýerne çişlik sygnaşyň,

Besdir alkyş ýerne gyzyl ýygnaşyň,

Besdir ili ütüp, gapa sygmaşyň,

Ynsabyňy satyp,

Ýognaşyň besdir.


Özüňki hasaplap il-günüň jübsün,

Sokjap, ýara edip döwletiň göwsün,

Dost-ýaran tutunyp adamlaň pisin,

Halallary

Adam sanmaşyň besdir.


Rüstemiň öňünde – billeriň orak,

Asgynyň öňünde – kamatyň derek.

Diňe agzyň gülýär, gülenok ýürek –

Çaňňalak dek

Sort-sort ýylgyrşyň besdir.


Jaýyňa seretseň – aňk edýär nagşy.

(Daşyn görýär, için bilenok goňşy!)

Ýaşaýyş jaýymy, Şasenem köşgi! –

Nämedigin

Zordan saýgarşyň besdir.


Derwezäniň öňi – giden çarbaglyk.

Şapyrdap ses edýär howzuňda balyk,

Gol çekip alýanyň näçeräk aýlyk?

Ortaça işçiňkä

Deňleşim besdir.


Emma jamyň gyzyl, çäýnegiň gyzyl

Portsigaryň gyzyl, äýnegiň gyzyl.

«Näme üçin dälkä köýnegim gyzyl?»

Müň şükür,

Bir şony diýmeşiň besdir.


Ne ýasda görünýäň, ne-de bir toýda.

(Bilemok çal beýniň niçiksi küýde!)

Goňşyň ýas baglaýar, sen bolsa öýde,

Äpişgeden jyklap,

Gözleşiň besdir.


Daşyňdan seretseň – duran medeniýet

Boýnuňda galstuk, egniňde žilet.

Eýläňde žurnal dur, eliňde gazet,

Diňe tiražlaryn

Barlaşyň besdir.


Öýüňde heňläp dur

Bäş şkaf kitap –

Puşkin, Baýron ýatyr daş ýaly gatap,

Kerbabaýew dik dur iç-bagry tütäp...

Kitaplaryň diňe arkasyn sypap,

Saraýyň goýny dek

Synlaşyň besdir.


Okaýan kitabyň diňe bir Haýýam,

Şonam öz haýryňa ulanýaň, haýwan!

«Käte köpräk içsem, käýäýse aýal,

Diýýäň – şu şahyra

Daýanşym besdir!»


Ähli hereketiň hasaba görä,

Ýeke gymyldyň ýok ynsaba görä.

Diňe içen wagtyň,

kitaba görä

«Içip»,

Haýýamy-da aldaşyň besdir.


Güjügňi-de öz heňiňde jöwledýäň,

Pişigiň-de öz häsiýetiň öwredýäň.

(Goşgymy-da özüň ýaly ownadýaň!)

Eý goşgym, belent dur!

Ownaşyň besdir.


Şeýle pikirleri kalbyma gaplap,

Barýaryn mukama tenimi taplap.

Eý, mukam, dünýäni hapadan saplap

Bolmazmyka?

Jogap soraşym besdir.


Mukam jogap berdi: «Saplarys hökman!

Ýöne çabga ýagmaz ýyldyrym çakman!

Tutuş il-gün çaksa hiç zada bakman,

Hapa ýuwlar.

Kän-kän synaşym, besdir.


Hapalyk azlykdyr. Tämizlik köplük.

Ýagyberse – durmaz öňünde süplük.

Ýagmaýan adamyň nyrhy bir köpük.

Çak, ýag, göreş!

Guk-paňk oýnaşyň besdir!»


Onýança başlandy ýyldyrym urşy.

Birden şaglap geldi tomusyň ýagşy.

Diňse ýagşy,

guýsa ondanam ýagşy –

Ak ýagşy

Ak bagta deňeşim besdir.


Ýaplara gapgarlyp çöp-çalam, hapa,

Çagbanyň güýjünden döredi depe.

Ýene münder-münder ugrady çepe!

Gidiber!

Kenardan çogmaşyň besdir!


Çöpler bir-biriniň başyndan idip,

Kirler bir-biriniň üstünden ädip,

Gitdiler...

Dünýänem ýuwarys şeýdip!

Il güýjüne

Umyt baglaşym besdir.


Ýagyş ýagmasyny etdirýär dowam.

(Çabga, sende güýç bar, akylym haýran!)

Süllümbaý boldum-la! Hany saýawan?

Ýok gerek däl.

Kirden ýuwulşym besdir.


Megerem, gygyrsam:

«Ös, saçym, ös, ös!»

Maňlaýma saç biter. Seç, ýagmyrym, seç!

Saçym gögermedi. (Gögermänler geç,

Bir mahal

Telpegme sygmaşyň besdir!)


Ýagyş diňdi. Dünýä gül açdy niçik.

Äpişgeler açyk, işikler açyk.

Bütin şäher mawy ekrany açyp,

«Wagty» diňläp otyr.

Säginşim besdir.


Öýmüze çaltrak ýetmeli hökman.

Ýene-de nämeler tapdyka Ak tam?

Pentagon. Neýtron... Ertire çykman

Bir goşgy ýazmaly.

Äwmeşim besdir.


Ýetdim köçämize. Garaldy iňrik.

Çagalar çapyp ýör gök hyýar gemrip.

Olaryň şatlygna bolup deň şärik.

Gapa ýetenimi

Duýmaşym besdir.


Öýe girdim. Derrew towladym «Wagty».

Mawy ekran saçdy öýmüze ýagty.

Diýdi: «Eý, adamzat, geçirme wagty,

Erte giç bor.

Bidert ýaýnaşyň besdir! –


Asyryň aýagy – ullakan synag.

Dikeldi dünýäde iň elhenç sorag:

«Ýere miras goýjak nähili sylag –

Adammy, kerpiçmi? –

Saýlaşyň besdir!»


Soňra howa hakda sözledi diktor.

Tebigatyň erbet howasy ýokdur!

Gökden ajal ýagsa – şol hatarrakdyr.

Eý, Koen,

Ajala çagyrşyň besdir!


Wagşy neýtronyň wagşy atasy,

Belli dälmi saňa dünýäň kartasy?

Öýüň üçin däl-de,

Ýeriň ortasy

Üçin

wagşy ogul dogurşyň besdir.


Berline çen ölçäp garyşma-garyş

Ýigrimi milliony edipdik bagyş.

Şonça pida bilen öldürlen Uruş,

Ýene-de täzeden

Janlanşyň besdir!


Birdenkä ýene-de ýyldyrym çakdy.

Göýä bir okean topraga çökdi.

Ýeri aklyk tutdy. Garalyk akdy.

Gudrata

Demsalym aňalşym besdir.


Çabga kiparlady. Gepleşik tamam.

Gapynyň öňünde eşdildi salam.

Kim bolsaň-da derrew girewer myhman,

Bu dünýäde

Sensiz oňmaşym besdir.


Täze başlan goşgym gutarman ýatyr.

Bu gün ýazylmasa, ýazylar ertir!

Häzirlikçe eziz myhmanym otyr,

Gözlerinden

Gözüm sowmaşym besdir.


Ol gitdi. Ýene-de kakyldy gapy.

Ugradanym birdi, gelenler iki.

Birmi, onmy – deňdir myhmanyň ýüki,

Çydapdym, çydaryn,

Sag başym besdir.


Ätledi gapydan ýegendir ata.

Derrew gözüm düşdi attestat-hata.

Diýdi: «Hany şu ýyl gal-da gaýrata,

Ýegeniňi okat!

Ýaýdanşyň besdir!»


«Okuwlaň haýsyna girmekçi ýegen?»

«Köplük nirä bolsa, şo ýere-de men...»

Garalawjy boljak! «Oňardyň-ow sen,

Bu dünýäniň

Öňki sögüşem besdir.»


«Näm üçin şol ugra dyzaýar hemme?»

Ata gönüledi: «Gözlüje emme!

Sen o zatlar hakda pikire çümme,

Diýenime «Hoş» diý,

Bir «Hoşuň» besdir».


Diýdim: «Eltäýeli edebiýat, dile?»

Atasy ör turdy çemçesi bile,

«Bälçireme!» diýip, ýylgyrdy çala –

Ol ugurdan

Seniň çygylşyň besdir! –


Tapaly ýegene «süýtlüje» zähmet;

Seniň bu hünäriň duran bir mähnet.

Şonda-da jübiň boş, iýýäniň doň et,

Biz ýaşaly,

Seniň bogulşyň besdir!»


Ataň sözlerine bersem-de jogap,

Özi-de, ogly-da etmedi togap.

(Olar gitdi, ýene başlandy azap,

Ýazyber, üýtgeme,

Öz bolşuň besdir!)


Özüň üýtgeme-de, üýtgäni üýtget!

Şudur maňlaýyňa çyzylan kysmat.

Şony başarmasaň – gopgunňy bes et,

Kyrk ýyllap,

Bihuda samraşyň besdir!


Baş waspyň bolsa-da Gözellik, Gowluk,

Şeriň gapdalyndan geçmegin sowlup.

Oňa öz sözüňi aýtmaga howluk,

Aýtmasaň ol aýdar,

Giç galşyň besdir.


Watan, baýdak, söýgi, kommunist, il-gün –

Bu bäş sözi parhsyz heçjiklemegin,

Dil-de däl,

kalbyňda göterip bilgin,

Olardan

Howa dek dem alşyň besdir.


Şygryň bilen edip olara kömek,

Kömek soramagyn kömegňe derek.

Diňe mahal-mahal

sanjanda ýürek,

Il-günüňden

Kuwwat soraşyň besdir.


Ýagşymy, ýamanmy, şudur ýaraşyň,

Göwräň söýgüdendir, bolmaz gargyşyň,

Iň uly gargyşyň: «Päliň – ýoldaşyň!»

Özüňe-de

Päliň – ýoldaşyň besdir.


Arzuwyň –

Ýüz ýaşa bolmakdyr şaýat.

Ýöne uzak ýaşdan taparmyň myrat?

Dertlä em bermeseň, ejize kuwwat –

Ägirt betbagtlykdyr ýüz ýaş diýen zat.


...Il näçe ýaşatsa –

Şo ýaşyň besdir.

Kerim Gurbannepesow
Durmuş
«Pylanynyň ýerinde bolan bolsam, köp zatlary düzederdim...» «Ýok, her haýsymyzyň öz ornumyzda näme iş edip biljekdigimiz hakynda oýlanmalydyrys. Men näme üçin doguldym? Adamyň bütin ömri şu soragyň jogabydyr. (Okyja hatdan)
söýgi bilen döredildi •